ज्याक मालाई ११ अर्ब डलरको झट्का

बेइजिङ(बीबीसी)– चिनियाँ ‘कारोबारी मुगल’ ज्याक माका लागि सन् २०२० को अन्तिम समय सही साबित हुन सकेन । अलीबाबाका सहसंस्थापक ज्याकलाई अक्टोबरको अन्त्यमा करिब ११ अर्ब डलरको झट्का लाग्यो । उनको कम्पनी र दोस्रो ठूलो टेक समूहहरुमा अधिकारीहरुले आफ्नो निगरानी बढाएपछि उनलाई झट्का लागेको हो ।

अलीबाबा चीनको सबैभन्दा ठूलो कम्पनीमध्ये एक हो । यो साल ज्याकको सम्पत्ति करिब ६१ दशमलब ७ अर्ब डलर पुगेको थियो र उनी पुनःएकपटक चीनको सबैभन्दा धनी व्यक्तिका रुपमा आफूलाई पुर्याएका थिए । ब्लूमबर्ग बिलियनेयर्स इन्डेक्सका अनुसार यद्यपि ज्याकको नेट वर्थ घटेर ५० दशमलब ९ अर्ब डलरमा आएको छ । यो सूचीमा उनी चौथो स्थानमा पुगेका छन् ।

ज्याकलाई तनाब त्यस समयबाट शुरु भयो, जुन बेला उनले गरेको एक ठूलो सम्झौतामा समस्या आयो । त्यो थियो ग्रुपो होर्मिगाको आइपीओ अन्तिम समयमा आएर अड्किनु । नोभेम्बरको शुरुवातसम्म सबैकुरा ठिक थियो र यसलाई इतिहासकै सबैभन्दा ठूलो आइपिओ बताइएको थियो । तर अवस्था त्यो रहेन, जुन उनले सोचेका थिए । लगानीकर्ताहरु ग्रुपो होर्मिगा सिक्योरिटीजको हङकङ र सांघाई स्टक एक्सचेन्जहरुमा आउने आइपीओलाई खरिद गर्ने प्रतिक्षामा थिए । यो आइपीओ करिब ३४ दशमलब ४ अर्ब डलरको थियो । तर अन्तिम समयमा चिनियाँ फाइनेन्सियल रेगुलेटर्सले यो विषयमा प्रश्न उठायो । त्यसपछि आइपिओ सार्वजनिक हुन रोकियो ।

बीबीसीका सिंगापुर संवाददाता टिमोथी मेकडोनाल्डका अनुसार ज्याक प्रायः यस्ता किसिमका कुरा बोल्दथे, जसले गर्दा चीन असहज हुन्थ्यो र यही कारणले सरकारले उनीमाथि लगाम लगाउन चाहन्थ्यो । चीनका यी प्रख्यात व्यापारीले चिनियाँ सरकारी अधिकारीलाई त्यो समय उकासेका थिए, जब उनले खुलेआम चिनियाँ सरकारी बैंकहरुको आलोचन गरेका थिए । उनले चिनियाँ बैंकलाई ‘गुडियाको पसल’सँग तुलना गरेका थिए, जोसँग कुनै आविस्कारको अवधारणा छैन । त्यही समयदेखि ग्रुपो हार्मिगाका लागि समस्या जटिल बन्दै गयो ।

एन्ट ग्रुपको सबैभन्दा चर्चित सेवा, अलीपे अलीबाबाको पेमेन्ट प्लेटफर्मका रुपमा भएको थियो । यो क्रेताको पैसा एक ट्रष्टमा तबसम्म राख्दछ, जबसम्म अनलाइन खरिद गर्ने ग्राहकलाई उसको सामान मिल्दैन । अलीबाबाको वृद्धिमा अलीपको ठूलो योगदान छ । चीनमा क्रेडिट कार्डको तुलनामा अलीपको प्रयोग धेरै गरिन्छ । आइपीओलाई निलम्बन गरेपछि हङकङ स्टक एक्सचेन्जले ग्रुपो होर्मिगाले लिस्टिङको मानक र पारदर्शिताको आवश्यकतालाई पुरा नगरेको जनाएको छ । उसले डिजिटल फाइनान्सको नियमितताको माहौलमा भएको हालैको बदलाव पनि यो अड्चनको कारक हुने उल्लेख गरेको छ ।

केही दिन अघि मात्र चीनको केन्द्रीय बैंकले होर्मिगाको कामकाजलाई फेरी व्यवस्थित गर्न आदेश दिएको थियो ताकि ऊ आफ्नो ऋण, बिमा र सम्पत्ति व्यवस्थापन सेवालाई दुरुस्त राख्न सकोस् । पीपुल्स बैंक अफ चाइनका डेपुटी गभर्नर पेन गोन्गसेङका अनुसार रेगुलेटर्स ग्रुप होर्मिगाको खराब कर्पोरेट गभर्नेन्सले केही नियमलाई पालना नगरेको र गलत तरिकाले आफ्नो प्रतिष्पर्धीलाई जित्ने गतिविधिको विश्लेषण गरिरहेको छ ।

ज्याकको कम्पनी चीनमा सबैभन्दा बढी पेमेन्ड प्रोभाइडरका रुपमा काम गर्छ र यसको अलीप सर्भिसको मासिक ७३ करोड प्रयोगकर्ता छन् । तर कम्पनीको कारोबारको नियमितताको माध्यमबाट यही विषयमा धेरै चिन्ता व्यक्त गरिएको छ ।