किन रोकियो एआईजी बढुवा सिफारिस ?

काठमाडौं – प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवा कुनै निर्णय लिनपरे अरुलाई सोधेर बस्दैनन्। आफूबाट हुनसक्ने काम गरिहाल्छन्। राजनीतिक नियुक्ति होस् या सुरक्षाकर्मीहरुको सरुवा–बढुवा। देउवाको स्वभाव नै त्यस्तै छ। यसअघि देउवाले गर्ने गरेको कामले पनि प्रष्ट पार्छ।

तर, पछिल्लो समय प्रधानमन्त्री देउवाले नेपाल प्रहरीका अतिरिक्त महानिरीक्षक (एआईजी) को बढुवा सिफारिस गर्न सकिरहेका छैनन। २२ दिनअघि बालुवाटारमा बसेको मन्त्रिपरिषद् बैठकबाट एआईजीको दरबन्दी थप गर्ने निर्णय भएपनि बढुवा सिफारिस भएको छैन।

हुनतः प्रहरी नियमावली २०७१ को नियम २७ को १ (क) अनुसार एआईजी बढुवा समितिम गृहसचिव अध्यक्ष, प्रधानमन्त्री कार्यालयका सचिव सदस्य र प्रहरी महानिरीक्षक (आईजीपी) सदस्य सचिव रहने व्यवस्था छ। बढुवा सिफारिस प्रधानमन्त्रीले गर्ने त होइन तर, निर्णय कार्यान्वयन गर्ने काम चाहिँ हो।

सोझो भाषामा भन्नुपर्दा प्रधानमन्त्री देउवाले भनेअनुसार नै एआईजी बढुवा सिफारिस हुने हो। किनकि बढुवाको निर्णय गर्ने भनेको मन्त्रिपरिषद् बैठकले नै हो। जतिबेला आफूलाई चित्त बुझ्दो अर्थात आफूले भनेको मान्छे बढुवा सिफारिसमा छुटेको अवस्थामा प्रधानमन्त्रीले उक्त निर्णयलाई उल्टाइदिन पनि सक्छन्।

त्यसैले प्रहरीको विशिष्ट श्रेणीको सरुवा–बढुवाका प्रधानमन्त्रीको ठूलो हात रहनेछ। त्यसो भए किन थपिएको तीनवटा एआईजीको दरबन्दीमा प्रधानमन्त्री देउवाले बढुवा सिफारिस गर्न सकिरहेका छैनन्? कहाँ गएर एआईजी बढुवा सिफारिसको कुरा अड्किएको छ त?

आफूले भनेअनुसार हुन नसकेपछि देउवाले एआईजी बढुवाको सिफारिस गर्न नसकेको भन्ने कुरामा दुईमत छैन। आरजु राणाले समेत हस्तक्षेप गरेपछि एआईजी बढुवा सिफारिस हुन नसकेको बालुवाटार स्रोतले बतायो। आरजु देउवाको श्रीमती हुन्।

स्रोतका अनुसार देउवाले श्रीमतीको कुरा काट्न नसकेपछि बढुवा प्रक्रिया ढिलो हुन गएको हो। एआईजी बढुवा सिफारिसमा आरजुले भाग खोजेपछि यस्तो अवस्था आएको स्रोतको भनाइ छ। एआईजी प्रतिस्पर्धाको लागि दुईवटा टोली छ।

हालका आईजी शैलेश थापा क्षेत्रीको ब्याची र एआईजी विश्वराज पोखरेलको ब्याची। आगामी १९ वैशाखदेखि आईजी थापाका ब्याचीहरु सबैले अनिवार्य अवकाश पाउँछन्। त्यसैले प्रधानमन्त्री देउवा आईजीको ब्याचीहरुलाई एआईजी बनाउने पक्षमा छैनन्। तर, आरजु आईजीको ब्याचीहरुलाई बनाउनुपर्ने भन्दै आएकी स्रोतले बतायो।

आरजुले एकजना भएपनि आईजीको ब्याची एआईजी हुनुपर्ने अडान राखेपछि बढुवा सिफारिस हुन नसकेको बताइन्छ। स्रोतका अनुसार तर, देउवाले प्रहरी नायब महानिरीक्षक (डिआईजी)हरु धीरजप्रताप सिंह, रवीन्द्र धानुक र उत्तम सुवेदीलाई एआईजी बनाउन लागिपरेका छन्।

किनकि उनीहरु तीनैजना संगठनभित्र काविल प्रहरी अधिकृतको रुपमा चिनिएका छन्। यसले प्रहरीभित्रको चेनअफ कमाण्ड पनि बच्नेछ। कांग्रेस नेतृत्वको सरकारले सबैलाई मिलाएर वरिष्ठता र समावेशिताका आधारमा बढुवा गर्नुनै वैज्ञानिक हुने भनेर प्रधानमन्त्री देउवाले समेत गृहमन्त्री बालकृष्ण खाणलाई सुझाव दिएका छन्।

अवकाशपछिको फाइदाका लागि प्रहरी संगठनको मर्यादा नै उल्लंघन हुने गरी बढुवा सिफारिस गर्न नहुने प्रधानमन्त्री देउवाको भनाइ छ। तर, आरजुको हस्तक्षेपले गर्दा देउवाले तत्कालै निर्णय लिन नसकेका हुन्। स्रोतका अनुसार देउवाले सम्भवतः आज यो कुरालाई टुंग्याउन भन्दै गृहमन्त्री खाणलाई भेटेरै निर्देशन दिएका छन्।

आईजी थापा आज चितवन जाने कार्यक्रम समेत रहेको छ। प्रहरी प्रधान कार्यालय स्रोतका अनुसार ३ बजेअघि एआईजी बढुवा सिफारिसको नामहरु टुंग्याउने गरी गृहसचिव टेकनारायण पाण्डेले बैठक समेत बोलाएका छन्। त्यसपछि आईजी थापा चितवन जानेछन्।