अमूर्त सांस्कृतिक सम्पदा संरक्षणका लागि मन्त्रालयले लियो सुझाव

काठमाडौँ – संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्रालयले पहिलो पटक अमूर्त सांस्कृतिक सम्पदा संरक्षणसम्बन्धी महासन्धिको आवधिक प्रतिवेदनका लागि सरोकार भएका निकायसँग सुझाव लिएको छ ।

मन्त्रालयले पहिलो पटक पेश गर्न लागेको प्रतिवेदनका लागि सरोकार भएका सरकारी, गैरसरकारी र सांस्कृतिक क्षेत्रका विज्ञसँग तीन दिने राष्ट्रिय परामर्श गोष्ठी गरी सुझाव लिएको हो ।

जेठ २० गतेदेखि सुरु भएको परामर्श गोष्ठी आज समापन भएको हो । समापन कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्दै मन्त्रालयका संस्कृति महाशाखा प्रमुख डा. सुरेशसुरस श्रेष्ठले अभौतिक सांस्कृतिक सम्पदाका विषयमा नीतिगत र कार्यान्वयनको काम दुवै मन्त्रालयले गर्ने भएकाले चुनौतीपूर्ण रहेको बताए । उनले विज्ञसँग लिएको सुझावका आधारमा यही जुन १५ गतेदेखि प्रतिवेदन पेश गर्न सुरु गरिने जानकारी दिए ।

जुन १५ मै प्रतिवेदन पेश गरी एसिया प्रशान्त क्षेत्रकै उदाहरणीय काम गर्न लागेको उनले सुनाए । संयुक्त राष्ट्रसंघको महासभाले सन् २००३ अक्टोबर १७ मा यो महासन्धि पारित गरेको थियो । सन् २००६ देखि कार्यान्वयनमा आएको महासन्धिलाई नेपालले भने सन् २०१० मा अनुमोदन गरेको थियो । अनुमोदन गरेको छ वर्षपछि प्रतिवेदन पेश गर्नुपर्ने नियमअनुसार तयारी गरिरहेका बेला संयुक्त राष्ट्रसंघले यससम्बन्धी निर्देशिका परिवर्तन गरेको थियो । निर्देशिका परिवर्तन गरेको छ वर्षपछि प्रतिवेदन पेश गर्नुपर्ने व्यवस्था बमोजिम यो वर्ष मन्त्रालयले प्रतिवेदन पेश गर्न लागेको हो ।

गोष्ठीमा अमूर्त सांस्कृतिक सम्पदाका क्षेत्रमा काम गर्ने सरकारी एवं गैरसरकारी क्षेत्रका प्रतिनिधि र विज्ञ गरी ३६ जनाको सहभागिता रहेको मन्त्रालयका पुरातत्त्व अधिकृत भीष्म बास्कोटाले बताए । प्रतिवेदन यही जुन १५ देखि संयुक्त राष्ट्रसंघीय शैक्षिक, वैज्ञानिक तथा सांस्कृतिक सङ्गठन (युनेस्को)मा पेश गर्न प्रारम्भ गरिने उनले जानकारी दिए। आगामी डिसेम्बर १५ सम्म नेपालले अमूर्त सांस्कृतिक सम्पदा क्षेत्रमा भए गरेका कामको विवरण युनेस्कोमा पेश गरिसक्ने जनाइएको छ ।

युनेस्कोमा प्रतिवेदन पेश गरेसँगै नेपालका अमूर्त सांस्कृतिक सम्पदाको विवरण सूचीकरण पनि सुरु गरिने मन्त्रालयले जनाएको छ । नेपाल मूर्त, अमूर्त मौलिक सांस्कृतिक सम्पदामा धनी भए पनि अझैसम्म त्यसको सूचीकरण हुन सकेको छैन । अब सरकारले प्राथमिकताका साथ अभौतिक अर्थात् अमूर्त सांस्कृतिक सम्पदाको सूचीकरण गर्ने जनाएको छ । समापन कार्यक्रममा त्रिभुवन विश्वविद्यालय संस्कृति विषयका प्रा. डा. सन्ध्या खनाल पराजुलीले स्नातकोत्तर तहमा अभौतिक सांस्कृतिक सम्पदासम्बन्धी पाठ्यक्रम तयार गरी प्राध्यापन गर्ने व्यवस्था गर्न लागिएको जानकारी दिए ।