मनाङका स्याउ बगैंचा फुलेर सेताम्मे, किसान उत्साहित

मनाङ -हिमाली जिल्ला मनाङको वातावरण यतिबेला अति नै रमणीय देखिन्छ । जिल्लाभरि रहेका बगैंचामा स्याउका बोट फुलेर सेताम्मे भएपछि वातावरण रोमाञ्चक देखिएको हो । मनाङ स्वादिलो स्याउ पाइने जिल्लाका रूपमा चिनिन्छ ।

त्यो स्वादिलो स्याउ फल्ने बोटका बगैंचाहरूमा फूल फुलेर अहिले सेताम्य भएको छ । चैत वैशाखमा स्याउ फुल्ने र असोज कात्तिकमा पाक्ने गर्छ । इटली र सर्भियाबाट स्याउका बिरुवा ल्याएर यहाँ रोपेको हो । स्याउका बिरुवा ल्याएर रोपेपछि शुरू भएको स्याउ खेती आजसम्म जिल्लाभरि फैलिएको छ । यहाँ ४ स्थानीय तहमध्ये नार्पाभूमिबाहेक चामे, नाँसो र मनाङ ङिस्याङ गाउँपालिकामा स्याउ खेती हुँदै आएको छ ।

अहिले मनाङमा ३ जातका स्याउ फल्ने गरेको कृषि विज्ञहरूको भनाइ छ । यहाँ गोेल्डेन डेलिसेस, इटालिएन फुजी र गाला जातका स्याउ फल्ने गरेका छन् भने केही स्थानमा रैथाने र विकासे स्याउ पनि फल्न गरेका छन् । मनाङको स्याउले काठमाडौं, पोखरा, लमजुङलगायत देशका ठूला शहरमा पनि निकै आकर्षक बजार लिएको छ ।

पछिल्लो समय जिल्लाबाहिर स्याउको माग पनि बढ्दै गएको छ भने मनाङे स्याउ पाए भने मन नपराउने भने कोही नेपाली छैनन् । पछिल्ला दिनहरूमा सडक सञ्जालसँग मनाङ जिल्ला जोडिएपछि स्याउ ढुवानीमा सहजता भएको किसानको भनाइ छ । जिल्ला डुम्रे–बेंसीशहर–चामे सडकखण्ड जोडिएपछि यहाँका किसान स्याउ खेतीतर्फ आकर्षित भएका छन् । आफूले फलाएको स्याउले सजिलै बजार पाउने र निर्यात हुने भएपछि किसान उत्साहित भएका हुन् ।

उनीहरू भन्छन्, ‘गर्न सक्यो भने मनाङको स्याउको इज्जत नै अर्कैछ तर ठूला शहर बजार टाढै छन्, त्यसले गर्दा मुख्य समस्या ढुवानीमै छ ।’ वर्षदिनमै उत्पादन दिने र राम्रो बजार पाइन थालेपछि स्थानीय वासिन्दा इटालियन स्याउतर्फ आकर्षित भएका हुन् ।

एग्रो मनाङले ७३५ रोपनी जग्गामा स्याउखेती गरेको छ । एग्रोले ६ वर्ष अगाडि इटली र सर्भियाबाट स्याउका बिरुवा ल्याएर रोपेको हो । स्याउखेती गर्दै आएका एग्रो मनाङका समराज गुरुङले राम्रो उत्पादन भइरहेको बताए । यो मनाङको हावापानी सुहाउँदो स्याउ भएको उनको भनाइ छ । स्याउ फर्ममा गाला, गोल्डेन र फुजी जातका स्याउ लगाइएको छ ।

‘हरेक वर्ष स्याउको उत्पादन वृद्धि भइरहेको छ भने बिक्री वितरण गर्ने दर पनि वृद्धि भएको छ । राज्यले स्याउ खेतीलाई प्राथमिकता दिएको र यहाँका किसानले पनि मेहनत गर्ने भएकाले हरेक वर्ष मनाङमा स्याउ उत्पादन बढ्दै गएको छ,’ उनले भने । स्याउलाई स्टोर गर्न भ्राताङ, बेंसीशहर र काठमाडौंमा शीतभण्डार बनाएको छ । एग्रो मनाङले समुद्री सतहदेखि २ हजार ९०० मिटर उचाइको भ्राताङमा ‘हाइडेन्सिटी’ प्रविधिमार्फत स्याउ फलाएको हो ।